Aanpasbaar en flexibel

Waarom aanpasbaar, flexibel bouwen?

Het is vreemd dat in een samenleving waar flexibiliteit en aanpasbaarheid almaar belangrijker worden, het bouwen nog altijd als een statisch gegeven benaderd wordt. De doorsnee Belg bouwt één keer en wil daar liefst de rest van zijn of haar leven blijven wonen. Daarbij wordt zelden rekening gehouden met wijzigingen in gezinssituatie, met een verandering in activiteit of wijzigingen in fysieke mogelijkheden.

Deze evoluties brengen vaak nieuwe ruimtelijke behoeften met zich mee. Wanneer de woning aangepast moet worden, zijn soms ingrijpende verbouwingen noodzakelijk met een lange uitvoeringstermijn en een hoge kostprijs als mogelijke gevolgen. Soms is aanpassen niet haalbaar en moet men uitkijken naar een andere woning.
Met een aanpasbare woning tracht men deze problemen te vermijden. Een flexibele woning kan vlot inspelen op veranderende noden. Dit geeft de woning een belangrijke meerwaarde voor de toekomst en maakt haar geschikt voor een breder publiek. Anderzijds biedt ze iedereen, ook ouderen en personen met een handicap, meer vrijheid in het kiezen van een woning.

Een aanpasbare woning

Aanpasbaar bouwen is het realiseren van woonruimte die van meet af aan voor iedereen beter bruikbaar is en die daarenboven op eenvoudige en daardoor relatief goedkope wijze kan aangepast worden indien daar om een of andere reden behoefte toe ontstaat.
Aanpasbaar bouwen richt zich niet uitsluitend tot personen met een handicap. Een aanpasbare woning houdt echter rekening met deze groep in die zin dat ze van meet af aan bezoekbaar is voor rolstoelgebruikers en dat ze aangepast kan worden indien de fysische mogelijkheden van een bewoner afnemen.’
Een aanpasbare woning behelst een aanpasbare structuur. Vanaf het moment dat de structuur zodanig geconstrueerd wordt dat aanpassingen in de afwerking voldoende zijn om gewenste veranderingen door te voeren, zullen inspanningen en kosten tot een minimum herleid worden.

In tegenstelling tot een aangepaste woning, die speciaal is afgestemd op de wensen en de behoeften van één persoon, betekent aanpasbaar bouwen dat een woning zodanig ontworpen wordt dat zij kan mee evolueren met de behoeften van de bewoners.
Indien nodig kan vroeg of laat de woning met minimale kosten aangepast worden aan de veranderende situatie van de gebruiker. Aanpasbaar bouwen is eigenlijk bouwen voor het leven, voor iedere gebruiker in alle omstandigheden.
Principes van aanpasbaar bouwen doelen op voorzieningen die getroffen worden in de conceptfase, om latere aanpassingen en/of veranderingen zonder hoge meerkost te kunnen realiseren. Het gaat hierbij om de ruimtelijke vertaling van de veranderende wensen en behoeften van de bewoner in de private wooneenheid.

Een flexibele woning

Niet enkel principes van aanpasbaarheid, maar ook principes van flexibel (multifunctioneel) ruimtegebruik zijn van belang. Flexibel bouwen houdt een mogelijke herbestemming van ruimten in, de mogelijkheid tot opdelen van de woonunit, de aanpasbaarheid van functies, mogelijkheden tot aanbrengen van hulpmiddelen, enzovoort. Deze aspecten zorgen onder andere voor hogere gebruikskwaliteiten, een hoger comfort en een grotere (her)inzetbaarheid voor een breder publiek.

Op persoonlijk vlak kan de woonunit door eenzelfde gebruiker of bewoner gemakkelijk omgebouwd worden naar zijn wensen. Multifunctionaliteit en keuzemogelijkheden zijn technisch beter realiseerbaar in een flexibel ontworpen wooneenheid. Nadenken over het concept, de structuur en de afwerking van de wooneenheid kan bijgevolg op termijn grote winst betekenen.

Ontwerptool?

Meegroeiwonen biedt voordelen voor iedereen. De principes van aanpasbaar, flexibel bouwen kunnen in iedere woning in meer of mindere mate worden toegepast, afhankelijk van de bestaande situatie (appartement in de stad, vrijstaand huis, bungalow,…) en van de persoonlijke en familiale kenmerken en wensen.

De Ontwerpgids Meegroeiwonen een belangrijk (werk)instrument voor de architect om de principes van meegroeiwonen te vertalen in de praktijk. De gids bevat tal van richtlijnen, tips en voorbeeldprojecten op mensenmaat. Centraal staat de (jongere) bouwer.

Architect én bouwer kunnen zo meewerken aan een omgeving met meegroeikwaliteiten, waardoor deze flexibeler, bruikbaarder en comfortabeler wordt voor iedereen.

Ben je (jonge) bouwer en op zoek naar praktische tips? > Klik hier

Ben je professioneel en wil je meer te weten komen over de ontwerptool? > Klik hier

Terug